'Yardım gelirse Kobanê’nin özgürleşmesi sadece bir hafta sürer'

Kobanê kantonu AÄŸustos, 2014’ten bu yana IŞİD ile savaşıyor. Sadece Åžanlıurfa’ya baÄŸlı Suruç’ta, nüfusunun büyük bir kısmının komÅŸu ülkelere göç ettiÄŸi Kobanê’den gelen yaklaşık 50 bin kiÅŸi var. Geri dönme umudunun baskın olduÄŸu Suruç’ta Kobanê'deki son durumu öÄŸrenmek için DışiÅŸleri Bakan Yardımcısı Ä°dris Nassan ile görüÅŸtük. 

GeleceÄŸe dair umutlu olan ve “YPG’nin, Kobanê’nin yaklaşık yüzde 70’inin kontrolünü ele geçirdiÄŸini” söyleyen Nassan’a göre, “Uluslararası toplum yardım ederse YPG ve YPJ güçleri bir haftada Kobanê’yi özgürleÅŸtirir.”

Kantonda yaÅŸayanların hayatta kalmaları için insani yardım koridorunun aciliyetine dikkat çeken Nassan’ın gözünden Kobanê’deki mevcut durum ÅŸöyle:

‘IŞİD Kobanê’nin büyük bölümünden çekildi’

- IŞİD saldırılarına karşı YPG, koalisyon güçleri ve peÅŸmergenin Kobanê’de verdiÄŸi savaÅŸta son durum nasıl?

Kobanê’de IŞİD bombardımanı her gün devam ediyor. Buna karşılık IŞİD’e karşı koalisyon güçlerinin hava saldırıları, peÅŸmergenin bombardımanı da sürüyor. YPG ve YPJ de karada IŞİD’le karşı karşıya savaşıyor. Ve koordinasyonda bulunan Özgür Suriye Ordusu’ndan (ÖSO) bir grup da IŞİD’e karşı Kobane’de bize destek sunuyor. Geçen ay IŞİD’e karşı bir ilerleme saÄŸlandı. Biliyorsunuz biz ÅŸu anda IŞİD saldırılarının dördüncü ayındayız. Ä°lk iki ay IŞİD, YPG ve YPJ güçlerine karşı ilerliyordu, bu ÅŸu demek: 318 köy ve ÅŸehrin merkezinin bir bölümü IŞİD kontrolüne geçmiÅŸti. Ancak son aylarda durum oldukça deÄŸiÅŸti. YPG, YPJ, ÖSO ve peÅŸmerge, biz bunlara “ortak kuvvetler” diyoruz IŞİD’i bulunduÄŸu yerlerden çıkardı. Ortak kuvvetler bunu sokak sokak, ev ev, köy köy yaptı. Åžu anda IŞİD bulunduÄŸu yerlerin büyük bir bölümünden geri çekildi. 

- “Büyük bir bölüm” ifadenizi somutlaÅŸtırabilir misiniz? 

Bu konuda net bir sayı vermek oldukça zor. Çünkü IŞİD ve ortak kuvvetler arasında savaÅŸ devam ediyor. Çatışmaların bu kadar küçük alanda ve sürekli olması net sayı vermeyi veya bir harita çıkarmayı zorlaÅŸtırıyor. Ama kabaca söylemek gerekirse Kobanê ÅŸehrinin yüzde 70’inden büyük bir kısmı YPG ve YPJ kuvvetlerinin kontrolü altında. Yine de bu kesin bir yüzde ifade etmiyor. Ama söylediÄŸim gibi uluslararası koalisyon güçleri IŞİD’e hava saldırıları düzenliyor, ortak kuvvetlerde bombardımana ve sokak çatışmalarına devam ediyor ve geliÅŸmeler bu ÅŸekilde giderse inÅŸallah Kobanê en kısa zamanda özgürlüÄŸüne kavuÅŸacak.

- Suruç’ta dolaÅŸan iddia ÅŸu: “Kobanê yeni yıla özgür girecek,  YPJ ve YPG güçleri yılbaşı akÅŸamı Kobanê’nin özgürleÅŸtiÄŸine dair bir açıklama yapacak.” Bu ne kadar doÄŸru; sizin bahsettiÄŸiniz “en kısa zaman” bir ay, bir hafta, on gün ne kadar bir süreyi kapsıyor?

EÄŸer YPG ve YPJ’ye uluslararası yardım gelirse Kobanê’nin bütünüyle özgürleÅŸmesi sadece bir hafta sürer. Kesinlikle bu süre bir haftadan fazla olmaz. EÄŸer uluslararası yardım gelmezse, bundan kastım özellikle ağır silah yardımı gelmezse, Kobanê’nin özgürleÅŸmesi biraz daha uzun bir zaman alacak. 

Kobanê yönetimi olarak savaşın ilk gününden beri uluslararası topluma ve Türkiye’ye bir insani yardım koridoru açılması yönünde çaÄŸrılarda bulunuyoruz. Bunun iki sebebi var; öncelikle ÅŸu anda Kobanê’de binlerce sivil var ve onların birtakım hayati ihtiyaçları var. Kobanê’de yaÅŸamlarını sürdürmek için gerekli olan her ÅŸey neredeyse bitmek üzere. Kobanê sadece IŞİD saldırıları baÅŸladığı günden bu yana deÄŸil, 18 aydır pek çok ihtiyacını alamayan bir durumda yaşıyor zaten. Bu durum, savaşın da baÅŸlamasıyla birlikte daha zor bir hale geldi ve Kobanê’de nerdeyse hiçbir ÅŸey yok. Biz insanlarımızın hayatta kalması için gıda, kıyafet, ilaç bulmak zorundayız. Bir de bunlara ek olarak YPG ve YPJ kuvvetlerinin silah ihtiyacı var. Çünkü bu kuvvetler de IŞİD’e karşı verdikleri mücadeleyle uluslararası koalisyonun bir parçası. Bu yüzden uluslararası toplumu acilen bir insani yardım koridoru açmaya çağırıyoruz. EÄŸer IŞİD yeraltından desteklenmeye devam edilir ve bu insani yardım koridoru açılmazsa kısa süre içersinde yaÅŸanacak olan geliÅŸmeler pek de iyi olmayacak.

‘Türk askeri IŞİD’lilerle sohbet ediyor, Kürt sivillere ateÅŸ ediyor’

- “IŞİD’in yeraltından desteklenmesi” derken nasıl bir destekten bahsediyorsunuz? Kastınız Türkiye mi?

Biz Kobanê yönetimi olarak IŞİD saldırlarının baÅŸladığı ilk günden bu yana Türkiye hükümetini karşılıklı olarak birbirimize yardım etmeye çağırdık. Çünkü IŞİD terörist bir örgüt ve bu tehlikeyle sadece Kobanê halkı deÄŸil, IŞİD gibi düÅŸünmeyen, onlar gibi yaÅŸamayan herkes karşı karşıya. Bu sebeple IŞİD, Türkiye için de bir tehlike. Biz de bu tehlikeye karşılık Türkiye’yi birlikte hareket etmeye çağırdık. Ne yazık ki uluslararası bazı raporlara göre, Türkiye’nin IŞİD’e yardım ettiÄŸi ortaya çıktı. Geçen hafta SKY News Arabic’te yer verilen bir haberde her ÅŸey açıkça görünüyordu. Videoda terörist IŞİD üyeleri ve Türk askerleri gayet arkadaÅŸça sohbet içinde görünüyordu. Nasıl oluyor da Türkiye sınırında teröristler Türk askerleriyle bu kadar arkadaÅŸça bir iliÅŸki içinde olabiliyorlar? Ancak öte yandan Kürt siviller aynı sınırdan geçerek Kobanê’ye gitmek isterken Türk askerleri onlara ateÅŸ ediyor. 

- Bu iddiaları görüÅŸmek üzere Türkiye hükümetiyle hiç resmi bir görüÅŸme yaptınız mı?

Hayır. 

‘Türkiye’den dört dilde yardım istedim, yanıt alamadık’

- Türkiye’ye IŞİD sorununu görüÅŸmek üzere bir talepte bulundunuz mu?

Evet. IŞİD saldırılarından önce biz Türkiye’ye bir heyet gönderdik. GörüÅŸmeye hazır olduklarını ve bizimle resmi bir görüÅŸme ayarlayacaklarını söylediler. Fakat IÅžID saldırıları baÅŸladıktan sonra olumlu görülen görüÅŸme talebimiz hiç olmamış gibi görüÅŸmeyi yapmadılar. Türkiye, IŞİD saldırıları baÅŸladığında geri çekildi. Biz bunu ÅŸöyle anladık: Türkiye, “Belki IŞİD Kobane’yi alır, bu yüzden Kobane Kanton Yönetimi’yle görüÅŸmeyelim” dedi. IŞİD saldırılarından sonra Türkiye devletine dört dilde - Ä°ngilizce, Kürtçe, Arapça, Türkçe - yazılmış bir mesaj gönderdik. Yardım istedik ve görüÅŸme talebinde bulunduk ne yazık ki bu çabamızda sonuçsuz kaldı, hiçbir cevap alamadık. Türkiye bize sürekli sağır kalıyor.

‘Kürtçe yasaktı, bizlere Arap diyorlardı’

- IŞİD ile yaÅŸanan bu savaÅŸtan önce dünyaya duyurduÄŸunuz “Rojava devrimi”ni anlatır mısınız? Bu devrimle genel olarak Rojava’da, özel olarak Kobanê’de günlük hayat nasıl deÄŸiÅŸti?  

Suriye’de ağırlıklı olarak iki halk yaşıyor. Araplar ve Kürtler var. Kürtler nüfusun yüzde 15’ni oluÅŸturuyor. Bizim Rojava diye adlandırdığımız Efrin, Cizire ve Kobanê’de ağırlıklı olarak Kürtler yaşıyor. Ancak Kürtçe dili yasaktı. Suriye’nin resmi dili Arapça’dır, bizler okullar dahil her yerde Arapça öÄŸrenip Arapça konuÅŸmaya zorlanıyorduk. Bizlere de Arap diyorlardı.  Kürt olmamız yok sayılıyordu. Biz de bunların karşısında insan hakları talep ettik. Bizler demokrasi istiyorduk ve bunu sadece kendimiz için deÄŸil, ülkede yaÅŸayan herkes için istiyorduk; Araplar, Ermeniler, Süryaniler, Aleviler için… 2011’de Esad yönetimine Dara’dan karşı bir ayaklanma baÅŸladı. Ayaklanmayı baÅŸlatan Araplardı. Demokrasi ve insan hakları talep ettiklerini söylüyorlardı. Biz de hem Kürtler olarak, hem de Suriye’nin bir parçası olarak Suriye’deki bu devrime sevindik. Fakat sevincimiz uzun sürmedi. Günler geçtikçe Suriyeli muhalifler gerçek yüzlerini gösterdiler. Amaçlarının demokrasi olmadığını gördük, onlar da tıpkı rejime benziyorlardı. Rejimle aralarında sadece Alevi-Sünni çatışması var. Muhalifler Sünni, Esad ise Alevi ve sorun iktidarın Alevi mi yoksa Sünni mi olacağı. Bundan dolayı biz kendi yolumuzu çizdik ve kendi kendimizi yöneteceÄŸimiz bir devrim yaptık. “Biz”den kastımız sadece Kürtler deÄŸil, Rojava topraklarında yaÅŸayan her türlü farklı etnik ve dini halkla beraber yönetimde olduÄŸumuz bir sistem benimsedik. Bu sistem ilk önce 19 Temmuz 2012’de Kobanê’de kuruldu. Kobanê, Suriye rejimden ayrılarak bağımsızlığını ilan eden ilk Kürt kantonu. Bunun doÄŸrultusunda bir sosyal sözleÅŸme hazırladık; Rojava sözleÅŸmesi. Bu sözleÅŸmeye göre yönetimde yüzde 40 kadın, yüzde 40 erkek olacak. Geri kalan yüzde 20 ise kadın, erkek fark etmeksizin nitelikli insanlara ayrıldı.

‘Kobanê’de 22 bakan iÅŸ başına geldik’

- Farklı etnik ve dini halkların sözleÅŸmedeki yeri nedir?

Rojava’da Araplar, Ermeniler, Süryaniler, Türkmenler de yaşıyor. Kobanê’de sadece Ermeniler, Türkmenler ve Araplar bulunuyor. Bu sözleÅŸme tabii ki onları da kapsıyor. Devrim farklı dine mensup hakların dini pratiklerini yapma ve yaÅŸam alanlarının varlığını ve korunmasını saÄŸlıyor. Etnik farklı yapıdaki halklar, kendi dillerinde eÄŸitim alma ve kendi kültür ve var oluÅŸlarıyla yaÅŸam buluyor. Biz Kobanê’de 22 bakan iÅŸ başına geldik, bir de parlamentomuz var. Yerel yönetimler oldukça güçlü, yerelden seçilenlerle yönetim götürülüyor. Bu da herkesi kendi geleceÄŸiyle ilgili söz sahibi yapıyor.

- SavaÅŸtan önce sokakta hayat nasıl deÄŸiÅŸmiÅŸti? 

IŞİD’den önce Kobanê ve Halep, Åžam arasında her ÅŸey serbestti. Yani alışveriÅŸ konusunda gerekli ihtiyaçlar kolayca saÄŸlanabiliyordu. Ancak Tilebyat ve çevresinin kontrolü IÅžID’in eline geçtikten sonra elektriÄŸimiz ve içme suyumuz kesildi. Bunlar devrimin hemen ilan edilmesi tarihine denk geldi. Bu da ÅŸu anlama geliyor: Kobanê halkı için zaten zor günler baÅŸlamıştı. Günlük ihtiyaçları gidermek bile çok zordu, bir de IŞİD Kobanê’ye saldırınca pek çoÄŸu kaçmak zorunda kaldı, kalanlar da bombaların arasında bir hayat sürdürüyor. Bu nedenle ne yazık ki Kobanê’de devrimin etkileri günlük hayata pek yansımadı.

‘Dünyanın Rojava devriminden korkmasına gerek yok’

- Rojava’da yaptığınız bu devrimi sizce dünya nasıl karşılıyor? Uluslararası aktörler sizce bu devrimden memnun mu?

IŞİD ve Marksizm arasında bir seçim yapmak gerekirse dünya bence Marksizmi seçmeli. Çünkü Marksizm insan öldürmüyor. Ama Rojava devrimi zaten tam anlamıyla bir Marksist devrim deÄŸil. Biz tam demokrasiden yanayız. Tüm bileÅŸenlerin eÅŸit bir ÅŸekilde yönetime dahil olduÄŸu bir sistem kurduk. Avrupa’daki demokrasilerden bile ileri bir demokrasi yaÅŸatıyoruz. Özellikle kadın hakları konusunda çok ilerdeyiz. Bugün YPJ’ de kadın gerillalar kendileri ve toprakları için savaşıyorlar. Erkek egemen sistemi Kobanê’de yok ettiler. Dünyanın bu devrimden korkmasını gerektirecek hiçbir ÅŸey yok.